شرح خطاهای رایج سیم‌کشی در نصب یو پی اس‌های سه‌فاز و تک‌فاز و مشکلات ناشی از آن‌ها

یو پی اس‌های سه‌فاز به دلیل پیچیدگی بیشتر، حساسیت بالاتری نسبت به سیم‌کشی دارند. اشتباه کوچک در فازبندی می‌تواند کل سیستم را مختل کند.

۲-۱. جابجایی فازها (Phase Sequence Error)

اگر ترتیب فازها (R, S, T) در ورودی یا خروجی دستگاه اشتباه وصل شود، عملکرد یو پی اس مختل خواهد شد.

پیامدها:

• نمایش خطای “Phase Sequence” روی نمایشگر دستگاه
• اختلال در تغذیه بارهای موتوری یا صنعتی
• عدم سنکرون شدن یو پی اس با برق شهر

۲-۲. بارگذاری نامتعادل روی فازها

در سیستم‌های سه‌فاز، توزیع بار باید به‌طور یکنواخت روی هر سه فاز انجام شود. در غیر این صورت یک فاز بیش از حد تحت فشار قرار گرفته و مشکلات متعددی رخ می‌دهد.

پیامدها:

• افزایش جریان در یک فاز و کاهش عمر تجهیزات
• نوسانات ولتاژ در خروجی
• سوختن سیم‌پیچ ترانس یا آسیب به مدار قدرت یو پی اس

۲-۳. عدم اتصال صحیح ارت و نول

در یو پی اس‌های سه‌فاز، جداسازی نول و ارت اهمیت حیاتی دارد. اتصال اشتباه این دو سیم می‌تواند باعث خطای ارت فالت (Earth Fault) یا بروز شوک الکتریکی شود.

پیامدها:

• ایجاد خطر ایمنی برای پرسنل
• افزایش هارمونیک و نویز در شبکه
• قطع ناگهانی خروجی یو پی اس

۲-۴. استفاده از کابل نامناسب برای توان بالا

یو پی اس‌های سه‌فاز معمولاً توان بالاتری دارند. استفاده از کابل‌های ضعیف یا انتخاب نادرست کابل آلومینیومی به جای مسی، می‌تواند مشکلات جدی ایجاد کند.

پیامدها:

• افت ولتاژ شدید در مسیر تغذیه
• داغ شدن بیش از حد کابل‌ها و تابلو برق
• احتمال جرقه و آتش‌سوزی

۲-۵. خطای نول مشترک (Common Neutral Error)

یکی از خطاهای رایج در سیم‌کشی یو پی اس سه‌فاز و حتی تک‌فاز، استفاده از یک نول مشترک برای چند مدار یا اتصال نادرست نول یو پی اس به نول شبکه برق شهری است.

پیامدها:

• ایجاد اختلاف پتانسیل بین نول شبکه و نول یو پی اس
• افزایش نویز و تداخل الکترومغناطیسی در خروجی
• عملکرد نادرست دستگاه‌های حساس (مثل سرورها و تجهیزات مخابراتی)
• احتمال سوختن بردهای کنترلی به دلیل برگشت جریان از مسیر نادرست

راهکار:
در سیم‌کشی یو پی اس باید نول خروجی دستگاه به صورت مجزا به بارها متصل شود و با نول شبکه در یک نقطه اشتباه گرفته نشود.

۲-۶. اتصال خروجی‌ها به فاز یا نول شهری به جای فاز و نول یو پی اس

گاهی به دلیل بی‌دقتی یا شلوغی تابلو برق، خروجی دستگاه‌ها به جای اینکه به فاز و نول یو پی اس متصل شوند، به فاز یا نول برق شهر متصل می‌شوند. این موضوع باعث می‌شود UPS عملاً از مدار حذف شود.

پیامدها:

• تجهیزات به جای برق پایدار UPS مستقیماً از شبکه تغذیه می‌شوند
• در زمان قطع برق، دستگاه‌ها خاموش می‌شوند و UPS عملاً بی‌اثر خواهد بود
• احتمال برگشت جریان از سمت شبکه به داخل یو پی اس و آسیب به مدار داخلی
• افزایش خطر اتصالی و خطای سنکرون

راهکار:
حتماً باید مسیر خروجی یو پی اس به‌طور کامل ایزوله و مستقل از برق شهر طراحی شود. همچنین توصیه می‌شود از کلیدهای انتقال (ATS یا STS) استفاده گردد تا امکان سوئیچ ایمن بین برق شهر و یو پی اس فراهم شود.

۲-۷. اتصال مصرف‌کننده به فاز یک یو پی اس و نول یو پی اس دیگر

در محیط‌هایی که چند یو پی اس مجزا برای بارهای مختلف نصب شده‌اند (مثلاً یک یو پی اس برای تجهیزات شبکه و دیگری برای سرورها)، گاهی به دلیل اشتباه سیم‌کشی، فاز از خروجی یک یو پی اس و نول از خروجی یو پی اس دیگر گرفته می‌شود.

پیامدها:

• ایجاد اختلاف پتانسیل شدید بین دو دستگاه یو پی اس
• بروز اتصال کوتاه و سوختن فیوزها یا مدار قدرت
• برگشت جریان به یو پی اس دیگر و آسیب جدی به برد اینورتر
• خاموش شدن ناگهانی مصرف‌کننده و از دست رفتن حفاظت
• در موارد شدید، احتمال آتش‌سوزی و آسیب به کابل‌ها
• راهکار:
• مصرف‌کننده‌ها باید کاملاً مجزا به خروجی همان یو پی اس متصل شوند.
• از تابلوهای توزیع مجزا برای هر یو پی اس استفاده شود.
• برچسب‌گذاری دقیق روی کابل‌ها و کلیدها انجام شود تا احتمال اشتباه کاهش یابد.
• در پروژه‌های بزرگ، به‌جای چند یو پی اس مستقل، استفاده از یو پی اس موازی یا ماژولار پیشنهاد می‌شود تا چنین خطاهایی اتفاق نیفتد.